Według Europejskiego Kodeksu Etycznego Franczyzy – Franczyza jest to system sprzedaży towarów, usług albo technologii polegający na ścisłej i ciągłej współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami niezależnymi zarówno prawnie jak i finansowo, to znaczy pomiędzy franczyzodawcą oraz franczyzobiorcami.
Franczyza co to i co nam daje?
Działalność na zasadzie franczyzy daje podmiotowi biorącemu franczyzę możliwość korzystania, oczywiście odpłatnie z:
- nazwy franczyzodawcy oraz jego „know how”,
- zarejestrowanego znaku towarowego,
- modelu prowadzenia działalności,
- pomocy handlowej i technicznej.
Działalność na licencji franczyzowej, daje możliwość korzystania z doświadczenia i wiedzy franczyzodawcy. Oprócz tego franczyzobiorca otrzymuje wynagrodzenie z tytułu umowy franczyzy, oraz inne korzyści, na przykład takie jak pomoc w powiększeniu rynku zbytu przy ograniczeniu własnego wkładu. Trzeba jednak pamiętać, że taka działalność to nie tylko profity ale też ryzyko – mniejsze, ale zawsze, oraz zobowiązania, w więc przede wszystkim konieczność włożenia własnego kapitału w działalność, zachowanie tajemnicy, ponoszenie opłat względem franczyzodawcy oraz konieczność przestrzegania standardów.
Rodzaje franczyzy
Franczyza może przybierać wiele form w zależności od przyjętych kryteriów możemy dokonać podziałów wg następujących kryteriów:
1. Rodzaj działalności
- Franczyza dystrybucyjna – franczyzodawca udostępnia swoje know-how, sprzedaż prowadzona jest pod znakiem towarowym franczyzodawcy.
Ten rodzaj najczęściej występuje w branżach: spożywczej, sprzedaży odzieży i obuwia, kosmetyków, biżuterii oraz w działalności prowadzonej jako stacje paliw. - Franczyza usługowa – udostępnione zostają procedury wykonywanych usług.
Najczęściej spotykana w gastronomii, edukacji, turystce i finansach.
2. Organizacja systemu franczyzowego
- Franczyza bezpośrednia – franczyzodawca oferuje pomoc i doradztwo, szkolenie pracowników, prowadzenie działań marketingowych.
- Franczyza wielokrotna – umowa zobowiązuje do rozbudowy sieci i tworzenia nowych punktów, przez co franczyzobiorca staje się franczyzobiorcą wielokrotnym. Umowa określa dokładną liczbę takich punktów, które ma utworzyć franczyzobiorca.
- Masterfranczyza – franczyzobiorca ma wyłączność na korzystanie z know-how na określonym terenie.
Franczyza – Zalety
- Podstawową zaletą franczyzy jest fakt, że jest to sprawdzony system biznesowy, który otrzymujemy wraz z opracowanymi procesami co daje poczucie bezpieczeństwa.
- Pomocna może okazać się również pomoc ze strony franczyzodawcy, na przykład w znalezieniu odpowiedniej lokalizacji, szkoleniu.
- Taka działalność to nie tylko mniejsze ryzyko ale też mniejsze koszty ponoszone przy rozpoczęciu działalności jak na przykład ponoszone na reklamę.
- Działamy pod rozpoznawalną marką, a więc posiadamy już pewną renomę oraz zaufanie klientów. Niewątpliwie zaletą jest też gwarantowany system dostaw.
Franczyza – Wady
- Kontrola, ponieważ działamy pod rozpoznawalną marką, która ma określone standardy, trzeba liczyć się z kontrolami ze strony franczyzodawcy.
- Wadą są też niewątpliwie opłaty stałe, jakie trzeba ponosić na fundusz marketingowy oraz na rzecz franczyzodawcy.
- Brak możliwości budowy własnej marki też może być problematyczny dla osób z ambicjami.
MARKETING W BIURZE RACHUNKOWYM – JAK OSIĄGNĄĆ SUKCES?
Przykłady franczyzy
Branżą gdzie ten model prowadzenia biznesu jest bardzo popularny jest niewątpliwie handel; sprzedaż produktów spożywczych, sportowych, kosmetycznych, odzieżowych, AGD/RTV. Przykładami są sieci sklepów oraz markety takie jak: Reserved, 5.10.15, Top Secret, Yves Rocher, Piotr i Paweł czy Carrefour. Jest to najłatwiejszy typ franczyzy, który gwarantuje szybki zwrot poczynionych nakładów.
Innym bardzo szybko rozwijającym się w Polsce modelem jest franczyza usługowa to między innymi McDonald’s, Telepizza, szkoła językowa British School, salon fryzjerski Jean Louis David czy salon optyczny Vision Express.
Swoistą hybrydą czyli połączeniem tych dwóch najpopularniejszych jest franczyza mieszana, w tym modelu franczyzobiorca prowadzi zarówno działalność usługową oraz handlową. Na tym modelu oparta jest, na przykład sieć salonów fryzjerskich i kosmetycznych, które sprzedają swoje usługi pod marką i przy wykorzystaniu produktów z asortymentu znanej marki kosmetycznej, np. salony kosmetyczne działające pod szyldem Dr Irena Eris czy salony fryzjerskie firmowane nazwą L’Oréal.
Franczyza Żabka – czy to się opłaca?
Zdecydowanie najpopularniejszym sklepem działającym w oparciu o franczyzę jest Żabka. Szczególnie teraz, gdy w niedziele inne sklepy są zamknięte. Posiadając franczyzę Żabkę możemy bez problemu działać także w dni niehandlowe. To duże źródło przychodu. Jednak czy Żabka franczyza rzeczywiście się opłaca? To zależy od naszego własnego budżetu, miejsca i lokalizacji. Jednak jeśli zrobimy odpowiedni research, powinniśmy odnieść sukces.
Franczyza – co to jest pakiet franczyzowy?
To umowa między franczyzodawcą a franczyzobiorcą, czyli dwoma podmiotami gospodarczymi. Franczyzodawca daje gotowe rozwiązania biznesowe, które muszą być realizowane przez franczyzobiorcę. Takie rozwiązanie zmniejsza ryzyko związane z własnym biznesem, ale z reguły pociąga za sobą większe koszty.
Umowy franczyzowe szczególnie popularne są w handlu, usługach, gastronomii. Lokale franczyzowe (tzw. sieciówki) rozpoznawalne są przez większość klientów, którzy wiedzą, że w każdym dostaną produkt tej samej jakości, spełniający określone standardy.
MARKETING – KSIĄŻKI WARTE UWAGI!
Pakiet franczyzowy – podstawowy dokument
To najważniejszy dokument umowy franczyzowej. Bardzo dokładnie określa zobowiązania obu stron, zawiera istotę koncepcji prowadzenia biznesu określoną przez franczyzodawcę oraz obowiązki spoczywające na franczyzobiorcy.
Pakiet franczyzowy zawiera:
- znak towarowy,
- know-how,
- podręcznik operacyjny,
- usługi franczyzodawcy na rzecz franczyzobiorcy,
- opłaty franczyzowe.
Znak towarowy
To po prosu logo firmy w formie znaku graficznego, hasła. Zgodnie z obowiązującymi przepisami znak taki powinien być zastrzeżony, by osoby nieuprawnione nie mogły go wykorzystać. W ramach pakietu franczyzodawca zezwala franczyzobiorcy na wykorzystywanie znaku, a nawet zobowiązuje go do tego.
Know-how
To całość wiedzy dotyczącej wytwarzania produktu, przepisów, technologii. Uznawane jest za własność intelektualną
franczyzobiorcy. Przestrzeganie know-how zapewnia dostarczanie klientom produktów tej samej jakości.
Podręcznik operacyjny
To najobszerniejsza część pakietu franczyzowego bardzo szczegółowo opisująca zasady działania franczyzy. Najważniejsze elementy to:
- godziny otwarcia,
- procedury zatrudniania i szkolenia pracowników,
- zasady BHP,
- formularze i procedury,
- standardy prowadzenia księgowości,
- zasady kontroli przepływu gotówki,
- reklama i marketing,
- wyposażenie lokalu.
Usługi franczyzodawcy na rzecz franczyzobiorcy
Generalnie możemy podzielić je na te świadczone przed otwarciem lokalu i te w okresie trwania franczyzy. Na pierwszym etapie franczyzodawca pomaga znaleźć lokal spełniający standardy wielkości, lokalizacji, pomaga w jego remoncie i wyposażeniu (jednolite dla całej sieci). Organizuje także szkolenia, kampanie reklamowe, zapewnia pierwszą dostawę.
W trakcie bieżącej działalności zapewnia doradztwo opiekuna, wspólne zakupy dla sieci, kampanie reklamowe, materiały promocyjne, stronę internetową.
Opłaty franczyzowe
Składają się z dwóch elementów. Opłaty wstępnej, której wysokość może wahać się od 10 tys. zł do kilkuset tysięcy. Jaj wysokość zależy od zasięgu franczyzy (lokalna, krajowa, globalna), zobowiązań franczyzodawcy na etapie wstępnym (tylko pakiet czy także remont i wyposażenie lokalu).
Drugim elementem jest opłata bieżąca. Najczęściej jest ona ustalana procentowo od wielkości sprzedanych towarów lub usług. Jej wysokość musi zapewnić rozwój systemu i bieżące wsparcie dla franczyzobiorców.
